Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 186/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

1.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

M. M.

Czyn przypisany - art. 226 § 1 kk w zb. z art. 212 § 1 kk w zb. z art. 216 § 1 kk i art. 11 § 2 kk - w dniu 19 lipca 2021 roku w G. (...) w piśmie skierowanym do Urzędu Skarbowego w G. (...) znieważył funkcjonariusza publicznego M. W. poprzez nazwanie go ubekiem z układu zamkniętego, wskazując, że nie postępuje zgodnie z prawem, stosuje stalinowskie metody, wykonując wolę bliżej nieokreślonego prokuratora, aby mógł pełnić funkcję Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. (...) i dalej czerpać wraz z rodziną z tego tytułu korzyści podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. (...), a ponadto w tym samym piśmie pomówił A. G. o członkostwo w układzie zamkniętym mającym na celu przyjmowanie korzyści majątkowej, fałszowanie dokumentacji i świadome postępowanie niezgodne z prawem w celu wymuszenia zapłaty za spokój od przedsiębiorcy, nieuzasadnionym odbieraniu pieniędzy spółce (...), doprowadzając do pogorszenia sytuacji finansowej spółki, aby móc odebrać jej nieruchomość, przez co doprowadził ją do niewypłacalności, a ponadto w tym samym piśmie nazwał A. G. ubekiem z układu zamkniętego.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Skierowanie przez oskarżonego M. M. pisma z 19 lipca 2021 roku do Urzędu Skarbowego w G. (...)

pismo z 19 lipca 2021 roku

k. 44-47

zeznania pokrzywdzonego M. W.

k. 266-267

k. 3

k. 55v.-56

zeznania pokrzywdzonego A. G.

k. 161-261v.

k. 62v.-63

wyjaśnienia oskarżonego M. M.

k. 260v.-261

pismo M. W. do Dyrektora I. Administracji Skarbowej w B.

k. 43

1.2.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.OCena DOWOdów

2.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

pismo z 19 lipca 2021 roku

W przedmiotowej sprawie nie budziło wątpliwości stron, iż M. M. był autorem pisma z 19 lipca 2021 roku, skierowanego do Kierownika Referatu w Urzędzie Skarbowym w G. W. K.. M. M. nie kwestionował tego. Na etapie postępowania sądowego przeprosił zresztą za sformułowania użyte w treści pisma. Należy na marginesie wskazać kontekst, w jakim doszło do złożenia pisma w Urzędzie Skarbowym. Otóż M. W. jest Naczelnikiem Urzędu Skarbowego w G. (...) M. M. jest z kolei prezesem zarządu (...) sp.z.o.o. w K.. Tłem konfliktu było zaś postępowanie podatkowe prowadzone przez US w G. (...) w spółce (...). W wyniku kontroli wydano wobec spółki decyzję podatkową określającą podatek VAT w wysokości około 120 tysięcy złotych. M. M. kwestionował tę decyzję oraz sposób przeprowadzenia postępowania kontrolnego. Swoje zarzuty kierował także pod adresem A. G., byłego burmistrza Miasta K.. Co istotne z punktu widzenia niniejszej sprawy to fakt, iż w piśmie tym M. M. kilkukrotnie nazwał M. W. "ubekiem" z układu zamkniętego. Zarzucił mu preparowanie dokumentów, prześladowanie kontrolowanej spółki i działanie na zlecenie przy zastosowaniu stalinowskich metod. Identyczne sformułowania padły również pod adresem A. G., który miał dążyć do (...) spółki (...) i wystawić "oderwany od rzeczywistości" podatek od nieruchomości. Decyzje zawierające zobowiązania finansowe spółki określił jako haracz (k. 45v.). Jak już wskazano, w trakcie postępowania przed sądem M. M. nie kwestionował swego autorstwa przedstawionego pisma. Jego ocena treści pisma w trakcie procesu była już zdecydowanie odmienna aniżeli w chwili jego powstania. Sąd uznał w związku z tym, iż w istocie doszło do skierowania przez oskarżonego tego pisma do Urzędu Skarbowego w G. (...) Fakt ów jest bezsporny.

zeznania pokrzywdzonego M. W.

Zeznania pokrzywdzonego M. W. nie budzą wątpliwości. Pokrzywdzony wskazał na kontekst, w którym doszło do skierowania pisma (kontrola (...) spółki (...), określenie wysokości podatku VAT). Co istotne, świadek M. W. podkreślił, iż nigdy nie był pracownikiem służb bezpieczeństwa, składał w związku z tym stosowne oświadczenie lustracyjne. Zaprzeczył zarazem, aby działał na zlecenie prokuratorów wymienionych w piśmie. Więcej, nie znał ich osobiście i nie łączyły go z nimi żadne relacje towarzyskie i służbowe. M. W. wskazał ponadto, iż pismo skierowane przez M. M. było związane z czynnościami kontrolnymi podejmowanymi przez Urząd Skarbowy w G. (...) Było zatem ściśle związane z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych jako naczelnika urzędu skarbowego. M. W. podkreślił zarazem, iż pismo z 19 lipca 2021 roku nie pierwszym i jedynym pismem szkalującym jego osobę. M. M. czynił to już wcześniej w pismach i mejlach kierowanych do I. Administracji Skarbowej, Naczelnika (...) i Prokuratury Krajowej (k. 3). Zeznania te uznać należało za wiarygodne. Mają one w znacznej mierze charakter sprawozdawczy - opisują tło konfliktu oraz czynności, które podejmował wobec niego oskarżony M. M.. Okoliczności te nie były kwestionowane.

zeznania pokrzywdzonego A. G.

Podobnie jako wiarygodne należało ocenić zeznania A. G.. Ocenił on informacje na swój temat zawarte w piśmie oskarżonego jako głęboko krzywdzące i całkowicie nieprawdziwe. Zaprzeczył, aby był ubekiem i działał w ramach układu zmierzającego do zniszczenia spółki (...). Nie podejmował żadnych działań wykraczających poza jego ówczesne kompetencje jako burmistrza miasta. Relacja ta jest jasna i logiczna. W trakcie procesu nie przeprowadzono dowodzenia, które podważałoby prawdziwość tych twierdzeń.

wyjaśnienia oskarżonego M. M.

M. M. werbalnie nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Jednak już w trakcie swej wypowiedzi następującej po oświadczeniu co do sprawstwa, podał iż był autorem pisma. Wskazał, iż działał wówczas w stanie silnego impulsu i wzburzenia związanego z sytuacją jego spółki. O jej trudne położenie obwiniał między innymi osoby pokrzywdzone w niniejszej sprawie. Oskarżony podczas rozprawy głównej przeprosił pokrzywdzonych za użyte w piśmie sformułowania, wyraził skruchę i ubolewanie. W warstwie ustaleń faktycznych jego zeznania nie budziły wątpliwości. Oskarżony nie kwestionował wszak swego autorstwa pisma z 19 lipca 2021 roku. Prosił o wybaczenie i zgodę (k. 260v.).

pismo M. W. do Dyrektora I. Administracji Skarbowej w B.

Pismo M. M. z 19 lipca 2021 roku M. W. skierował - zgodnie z pragmatyką służbową - Dyrektorowi I. Administracji Skarbowej w B.. Wskazał przy tym, iż pismo zawiera szereg informacji, które mogą wskazywać na co najmniej niewłaściwe działania niektórych organów, a szczególnie Urzędu Skarbowego w G. (...) oraz jego jako Naczelnika tegoż urzędu (k. 43). Nadanie dalszego biegu pismu nie może budzić wątpliwości. Zarzuty tam sformułowane nie dotyczyły wyłącznie M. W. i podległego mu urzędu. Ponadto - co oczywiste - M. W. nie mógł badać kwestii poruszonych w piśmie. Stałby się bowiem sędzią we własnej sprawie. Stąd też zobligowany był do przekazania pisma organowi nadrzędnemu. Wbrew twierdzeniom obrony, z treścią pisma musiały się zapoznać także inne osoby aniżeli pokrzywdzeni i kierownik jednego z referatów Urzędu Skarbowego w G. (...)

2.2.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

M. M.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Na wstępie należy wskazać, iż M. M. zarzucono popełnienie trzech czynów:

1. z art. 226 § 1 kk z pokrzywdzeniem M. W.;

2. z art. 212 § 1 kk z pokrzywdzeniem A. G.;

3. z art. 216 § 1 kk z pokrzywdzeniem A. G..

Czyny te miały zostać popełnione poprzez skierowanie w dniu 19 lipca 2021 roku pisma do Urzędu Skarbowego w G. (...). Pismo to zawierało - według oskarżenia - treści znieważające i pomówienie osób pokrzywdzonych. W ocenie sądu tak przedstawiona konstrukcja razi sztucznością. Mowa tu wszak o jednym zachowaniu oskarżonego, a nie trzech fizykalnie wyodrębnionych czynach. Z tego też względu koniecznym było uznanie, iż zachowanie oskarżonego stanowiło jeden czyn wypełniający znamiona czynów zabronionych opisanych w art. 226 § 1 kk w zb. z art. 212 § 1 kk i art. 216 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Przystępując do oceny prawnokarnej zachowania oskarżonego, sąd miał na uwadze kontekst wysłania pisma i jego wymowę. Poza sporem pozostaje fakt wydania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego decyzji określającej wobec spółki (...) wysokość zobowiązania podatkowego w podatku VAT. Co istotne, do wydania decyzji uprawniony był Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce działania kontrolowanej spółki. Wydanie decyzji leżało zatem w zakresie kompetencji M. W. piastującego urząd Naczelnika Urzędu Skarbowego. Bez żadnych wątpliwości pismo oskarżonego oraz postawione tam zarzuty i określenia były zatem ściśle związane z pełnieniem przez M. W. obowiązków służbowych. W piśmie M. M. nazwał M. W. "ubekiem z układu zamkniętego", stosującym stalinowskie metody i wykonującym zlecenie prokuratora w celu utrzymania stanowiska. Zniewaga jest czynem naruszającym cześć człowieka, a zwłaszcza jego godność osobistą; stanowi wyraz pogardy dla drugiego człowieka. Polega na zachowaniu obraźliwym, obelżywym lub ośmieszającym dla pokrzywdzonego (por. Art. 216 KK, T. II, red. Królikowski/Zawłocki 2023, wyd. 5/Długosz-Jóźwiak, Legalis/elektr.). Przekładając przedstawiony powyżej pogląd na realia niniejszej sprawy, należy wskazać, iż nazwanie "ubekiem" urzędnika organu państwowego, i to w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych, ma zdecydowanie inny wydźwięk aniżeli podobne zachowanie wobec osoby niepełniącej takiej funkcji. Oczywiście, również w języku potocznym określenie "ubek" ma jednoznacznie negatywne konotacje. Określenie to osadzone w realiach niniejszej sprawy buduje jednak ponury obraz osoby, wobec której sformułowanie to zostało użyte. Kreuje bowiem obraz, iż na czele Urzędu Skarbowego stoi "ubek", czyli pracownik/współpracownik byłych organów komunistycznych służb bezpieczeństwa. Do tego stosuje on "stalinowskie metody", co również budzi jednoznaczne skojarzenie z systemem totalitarnego sprawowania władzy. Wszystko to miało się odbywać w ramach "układu zamkniętego", którego znaczenia nie trzeba szerzej rozwijać. W tym stanie rzeczy nie sposób podzielić stanowiska obrony, według którego czyn oskarżonego nie wyczerpuje znamion czynu z art. 226 § 1 kk. Określenie urzędnika administracji publicznej - w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych - mianem "ubeka stosującego stalinowskie metody" jest w najwyższym stopniu określeniem obraźliwym i pogardliwym. Zostało użyte przez oskarżonego celowo, aby zaakcentować stosunek oskarżonego do pokrzywdzonego. Mowa zatem o działaniu intencjonalnie skierowanym na obrazę czci osoby określanej tym mianem. Fakt późniejszych przeprosin - co akcentuje obrona - nie ma wpływu na byt czynu zabronionego. Został natomiast uwzględniony przy wymiarze kary. Reasumując, w przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, iż swoim zachowaniem oskarżony wyczerpał znamiona czynu spenalizowanego w art. 226 § 1 kk.

Jak już wskazano, w tym samym piśmie identyczne określenie padło pod adresem A. G., byłego burmistrza miasta K.. Również i w tym wypadku kontekst wypowiedzi i jej cel nie może budzić wątpliwości. M. M. całkowicie bezpodstawnie, nie mając ku temu żadnych dowodów, zakwalifikował A. G. jako członka "układu zamkniętego", "ubeka", zarzucając mu działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Wskazał także na swoistą sankcję za niepodporządkowanie się jego działaniom. Miało nią być doprowadzenie do zniszczenia spółki (...). Treść pisma nie utożsamia bezpośrednio działań A. G. z pełnioną przez niego uprzednio funkcją burmistrza miasta. Stąd też wskazano na wypełnienie znamion art. 216 § 1 kk. Zachowanie oskarżonego wypełniło zarazem znamiona czynu pomówienia z art. 212 § 1 kk. W swym piśmie M. M. wskazał wszak, iż rzekome działania A. G. były wynikiem realizacji porozumienia z prokuratorami, miały motywację osiągnięcia korzyści majątkowej i zmierzały do zniszczenia spółki (...). Niczym niepoparte twierdzenia tego typu w sposób oczywisty mogły narazić pokrzywdzonego na utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska (A. G. był burmistrzem miasta, obecnie zaś piastuje między innymi funkcję przewodniczącego rady powiatu g. (...) Zarzucanie mu działania niezgodnego z prawem, więcej - działania przestępczego w zorganizowanej grupie - niewątpliwie stanowi pomówienie, czyli czyn z art. 212 § 1 kk. P rzedmiotem ochrony przepisu art. 212 § 1 kk jest cześć i godność osoby pomawianej o postępowanie lub właściwości, które są sprzeczne z prawem, z zasadami etyki, w tym etyki zawodowej, oraz np. o braku kompetencji lub zdolności do wykonywania danego zawodu. Wartość w postaci omówionego przedmiotu ochrony pozostawać oczywiście powinna w równowadze z koniecznością ochrony innych wartości, to jest prawa do swobody wypowiedzi, prawa do krytyki oraz możliwości działania różnych organów, których zadaniem jest między innymi ocena przydatności do wykonywania zawodu, w postaci weryfikacji kompetencji i zdolności (...) Prawo do "krytyki" nie może być utożsamiane z prawem do "zniesławiania", a krytyczne oceny powinny być wyrażane w odpowiedniej formie, zwłaszcza gdy nie są wyrażane w sposób spontaniczny lub w toku szybkiej wymiany słów, a w sposób zaplanowany i przemyślany. Tak bowiem, jak każdy człowiek ma prawo do wolności wyrażania opinii, tak również każdy człowiek ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, a prawo do wolności wyrażania opinii zasadnie może podlegać ograniczeniom ze względu m.in na ochronę dobrego imienia i praw innych osób (wyr. SN z 17.3.2015 r., V KK 301/14, KZS 2015, nr 6, poz. 15). Sąd podziela powyższe stanowisko, wskazując na intencjonalne, złośliwe wręcz stawianie zarzutów niemające żadnego odzwierciedlenia w rzeczywistości.

Warto w tym miejscu dodać, iż oskarżony miał pełne prawo do krytyki działań podjętych tak przez M. W. poprzez zaskarżenie wydanej przez niego decyzji. Podobnie ma się rzecz w odniesieniu do decyzji wydanej przez burmistrza K. (co zresztą nastąpiło). Rzecz jednak w tym, aby nastąpiło to w formie pozbawionej treści obraźliwych i zniesławiających, zarzucających w tym konkretnym przypadku działanie w grupie przestępczej. Na istnienie takiej grupy nie przedstawiono żadnych dowodów.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. M.

I

I

Uznając oskarżonego M. M. za winnego popełnienia przypisanego mu czynu, tj. występku z art. 226 § 1 kk w zb. z art. 212 § 1 kk w zb. z art. 216 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, sąd po myśli art. 11 § 3 kk na mocy art. 226 § 1 kk w zw. z art. 33 § 1 i § 3 kk wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 10 złotych. W przekonaniu sądu orzeczona kara - tak co do rodzaju, jak i wymiaru - trafnie oddaje stopień winy i społecznej szkodliwości czynu. Sąd zważył przy tym, iż oskarżony był uprzednio karany. Nie jest to zatem pierwszy incydent kolizji z prawem. Do okoliczności odciążających należy natomiast zaliczyć fakt przeproszenia pokrzywdzonych i szczerą skruchę, którą wyraził oskarżony w trakcie postępowania przed sądem. Wydaje się, iż obecnie oskarżony zrozumiał naganność swojego zachowania. Ma świadomość, iż wypowiadał obraźliwe, szkalujące treści bez ich jakiegokolwiek merytorycznego uzasadnienia. Zdaje sobie obecnie sprawę, z wagi swoich oskarżeń oraz ich społecznego oddziaływania, zwłaszcza w tak małej społeczności lokalnej, w jakiej funkcjonują osoby pokrzywdzone. W tym stanie rzeczy uciekanie się do orzeczenia surowej kary nie było już konieczne. Sam fakt przeprowadzonego postępowania oraz konieczność konfrontacji z pokrzywdzonymi - których oskarżony znał od dłuższego już czasu - były doświadczeniami uzmysławiającymi oskarżonemu rozmiar wyrządzonego bezprawia. Kara wobec tego nie razi surowością, a mimo to odniesie skutek indywidualnoprewencyjny. Postawa oskarżonego świadczy o przyswojeniu zasad kultury i brania odpowiedzialności za wypowiadane treści. Liczba stawek dziennych stanowi wykładnik wyrządzonego bezprawia, wysokość stawki dziennej uwzględnia natomiast możliwości płatnicze oskarżonego. Warto w związku z tym przypomnieć, iż M. M. jest obecnie rencistą z uposażeniem 900 złotych miesięcznie. Konieczność zapłaty kary grzywny przypomni oskarżonemu o konieczności przestrzegania zasad porządku prawnego i zasad współżycia społecznego.

5.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 624 § 1 kpk, zwalniając oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty, zaś wydatkami w sprawie obciążając Skarb Państwa. Rozstrzygnięcie w tym zakresie uwzględnia trudną sytuację materialną oskarżonego. Jak już wskazano, obecnie M. M. jest rencistą, otrzymuje uposażenie w kwocie 900 złotych miesięcznie. Trudno uznać, iż jest to kwota pozwalająca na zapłatę kosztów bez narażenia oskarżonego na istotny uszczerbek w utrzymaniu. Sąd zasądził także od Skarbu Państwa koszty pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

7.Podpis