Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu

POSTANOWIENIE

Dnia 28 stycznia 2025 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Malinowska-Sobotka

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2025 roku na posiedzeniu jawnym

sprawy z wniosku:

M. W., B. W.

z udziałem :

Krajowy Ośrodek (...) w B., M. G. (1)

o zasiedzenie nieruchomości

p o s t a n a w i a:

1.  Oddalić wniosek.

2.  Ustala, że wnioskodawcy i uczestnicy ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.

3.  Nie obciąża wnioskodawców nieuiszczoną opłatą sądową, którą poniesie Skarb Państwa.

sędzia

Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska

Ns 86/24 Uzasadnienie

Wnioskodawcy B. W. i M. W. złożyli wniosek o stwierdzenie, że nabyli na własność przez zasiedzenie z dniem 1 maja 2023 roku, nieruchomość stanowiącą wyodrębnioną na mapie projektowej do zasiedzenia działkę o numerze (...) o powierzchni 0,0478 ha wyodrębnioną z działki o numerze ewidencyjnym (...) o powierzchni 4,4685 ha, położoną w W. Gmina Z..

Uczestnik postepowania Krajowy Ośrodek (...) z siedzibą w W. w odpowiedzi na wniosek (k. 43-45 akt) wniósł o oddalenie tego wniosku.

Uczestnik postepowania M. G. (1) (k. 111-113 i k.125 akt) wniósł o oddalenie wniosku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Nieruchomość objęta wnioskiem o zasiedzenie stanowi część nieruchomości t.j. działki o numerze (...) przekazanej do zasobu własności (...) z dnia 24 lutego 1993 roku jako mienie zlikwidowanego Państwowego Ośrodka (...) w R..

(Dowód: zarządzenie k. 48-51, wykaz zmian gruntowych k. 52 i 65, decyzja w/s podziału działki k. 53-57 akt).

Od momentu przekazania działka znajdowała się we władaniu (...), a obecnie we władaniu uczestnika Krajowego Ośrodka (...). (...)powierzył Krajowemu Ośrodkowi (...) wykonywanie na jego rzecz, ale we własnym imieniu, prawa własności i innych praw rzeczowych w stosunku do mienia przekazanego do zasobu (...). Działka o numerze ewidencyjnym (...) powstała w wyniku podziałów z działki numer (...) obręb W. i znajduje się w zasobach uczestnika (...). Nieruchomość na podstawie umowy dzierżawy z dnia 14 marca 1994 roku, aneksowanej w dniu 28.08.2023 roku została wydzierżawiona uczestnikowi M. G. (1).

(Dowód: umowa dzierżawy k. 58-63 akt, zeznania uczestnika M. G. nagranie z 16.01.25 r 00:50:38-)1:02:27).

Wnioskodawca M. W. był pracownikiem (...) w R. - Zakładu (...) w W.. Z tego tytułu przysługiwało mu prawo do korzystania z mieszkania i użytkowania działki pracowniczej.

(Dowód: świadectwo pracy wnioskodawcy k. 64 akt, zeznania nagranie z dn. 16.01.25 r wnioskodawców: M. (...):39:14-00:43:52, B. (...):44:58-00:50:11, świadków: H. P. 00:15:58-00:30:41, G. P. 00:33:13-00:38:12, oraz świadków nagranie z 05.12.24 r. J. J. 00:17:04-00:22:24, B. O. 00:23;15-00:29:28).

Wnioskodawcy jako pracownicy otrzymali w 1993 roku do użytkowania działkę o powierzchni 0,05 ha o numerze geodezyjnym (...) i zamieszkiwali jako pracownicy w lokalu mieszczącym się w pałacu na terenie nieruchomości. Działka była bardzo zaniedbana i wnioskodawcy stopniowo ją uprawiali.

(Dowód: zeznania wnioskodawców i świadków j. w.).

Z czasem wnioskodawcy zaczęli stopniowo poszerzać otrzymaną działkę i użytkować leżący dalej obszar, o którego zasiedzenie obecnie wnoszą. Ostatecznie użytkują działkę w obecnych granicach od kilku/kilkunastu lat.

(Dowód: zeznania świadków J. J. i H. P. k. j. w., zdjęcia nieruchomości k. 13-14 akt)

W 2001 roku działka była jeszcze zarośnięta.

(Dowód: zeznania świadka B. O. j. w.)

W 2020 roku wnioskodawcy zakupili od Skarbu Państwa - (...) przydzieloną im do użytkowania działkę pracowniczą o numerze 162/17 o powierzchni 0,05 ha oraz lokal mieszkalny położony w W..

(Dowód: umowa sprzedaży k. 15-23 oraz zeznania wnioskodawców j. w.).

Przedmiotowy stan faktyczny ustalony został na podstawie dołączonych do akt odpisów dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana oraz zeznaniach stron i świadków. Co do faktu aktualnego użytkowania i wejścia w posiadanie przez wnioskodawców działki, o zasiedzenie której wnosili, ustalony stan faktyczny nie był sporny. Kwestię sporną był okres tego posiadania i ocena prawna przesłanek prowadzących do zasiedzenia.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 172 §1 kc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Natomiast § 2 tegoż artykułu stanowi, iż po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zasiedzenie polega więc na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Podstawową funkcją zasiedzenia jest eliminacja długotrwałej rozbieżności między faktycznym wykonywaniem uprawnień właścicielskich a formalnoprawnym stanem własności, co przyczynia się do ustabilizowania i uporządkowania stosunków społecznych pod względem prawnym. Nabycie własności w drodze zasiedzenia zostało uzależnione od spełnienia następujących przesłanek: władania nieruchomością jako posiadacz samoistny, upływu ustawowego terminu oraz dobrej lub złej wiary posiadacza.

W tym ogólnym zestawieniu naczelną przesłanką zasiedzenia jest posiadanie samoistne nieruchomości. Można tu odnieść się do pojęcia zawartego w definicyjnej normie art. 336 kc Zgodnie z tym przepisem, posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel. Oczywiście w kontekście zasiedzenia mamy na uwadze posiadanie samoistne nie poparte jeszcze tytułem ( prawem ) własności. Należy wskazać, iż stan posiadania współtworzą fizyczny element ( corpus) władania rzeczą oraz intelektualny element zamiaru ( animus) władania rzeczą dla siebie. W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini (posiadacz samoistny włada rzeczą „jak właściciel”). Praktycznie zaś wypada kierować się – przy ustalaniu charakteru posiadania – manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza. Istotne znaczenie ma również rozpoznanie zdarzenia stanowiącego źródło nabycia posiadania. Wespół z dalszym zachowaniem posiadacza, manifestowanym na zewnątrz, pozwala określać rodzaj posiadania.

Kolejnym warunkiem zasiedzenia jest dobra lub zła wiara posiadacza. Dobra wiara nie stanowi samodzielnej przesłanki zasiedzenia nieruchomości. Nabycie posiadania w złej wierze nie wyklucza bowiem zasiedzenia. Jednakże odgrywa ona istotną rolę decydując o długości terminu zasiedzenia. Trzeba mianowicie pamiętać, że zasiedzenie następuje z upływem krótszego ( dwudziestoletniego lub dziesięcioletniego ) terminu, gdy posiadanie zostało nabyte w dobrej wierze. Natomiast w razie uzyskania posiadania w złej wierze obowiązuje dłuższy ( trzydziestoletni lub dwudziestoletni ) termin zasiedzenia. Upływ tego określonego terminu, jest ostatnią z przesłanek zasiedzenia.

Decydujące znaczenie dla zasiedzenia ma stan dobrej lub złej wiary w chwili uzyskania posiadania. Pozostawanie w dobrej wierze w chwili nabycia posiadania przesądza o stosowaniu krótszego terminu zasiedzenia. Dłuższy termin zasiedzenia obowiązuje, gdy posiadacz pozostawał w złej wierze już w momencie nabywania posiadania. Trzeba więc stwierdzić, że w dobrej wierze jest posiadacz, który pozostaje w błędnym, ale usprawiedliwionym okolicznościami przeświadczeniu, że przysługuje mu prawo własności. Jak wynika z powyższego ustalenie dobrej lub złej wiary, wymaga ustalenia momentu wejścia w posiadanie przedmiotowej nieruchomości. Ten moment ma też zasadnicze znaczenie dla zastosowania określonych przepisów prawa materialnego co do terminów zasiedzenia, które na przestrzeni lat zmieniały się. Wnioskodawcy w momencie wejścia w posiadanie nieruchomości i nadal, mają świadomość, że nie są właścicielami nieruchomości, którą otrzymali do użytkowania jako działkę pracowniczą, a zatem pozostawali w złej wierze.

Jak słusznie podkreśla się w doktrynie prawa, zasiedzenie jest odstępstwem od zasady nienaruszalności prawa własności. Dlatego wszelkie wątpliwości powinny był tłumaczone na korzyść ochrony własności czy innych praw majątkowych. Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2010 r. w sprawie IV CSK 152/10. Zasiedzenie stanowi bowiem instytucję prawną prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz opisane powyżej przesłanki dotyczące zasiedzenia, wniosek podlegał oddaleniu. Z zeznań zarówno wnioskodawców jak i uczestnika postępowania i świadków wynika, iż małżonkowie W. stopniowo dokonywali zagospodarowania terenu wykraczającego poza przydzieloną im do użytkowania działkę pracowniczą. Według zeznań świadka B. O. (2) jeszcze w 2001 roku na działce rosły chaszcze, świadek J. J. (2) podała, że w obecnych granicach wnioskodawcy użytkują działkę od 24 lat, a świadek H. P. (2) podała iż cała działka została zagospodarowana 2/3 lata temu. Należało uznać, iż rozbieżności w powyższych zeznaniach wynikają niewątpliwie z niemożności precyzyjnego oddzielenia działki przydzielonej wnioskodawcom przez pracodawcę, a częścią nieruchomości, o którą wnioskodawcy rozszerzyli swoje użytkowanie. Z zeznań wnioskodawców jak i uczestnika i świadków wynikało jednoznacznie, że działka zarówno ta otrzymana do użytkowania od pracodawcy, jak i ta o której zasiedzenie wnoszą, była zaniedbana i wymagała stopniowego nakładu pracy celem zagospodarowania. Był to proces jak wynika z powyższych zeznań stopniowy i rozłożony w czasie na kilka lat. Z materiału dowodowego powyżej ustalonego nie wynika zatem, aby posiadanie wnioskodawców trwało wymagany 30 letni okres stanowiący przesłankę zasiedzenia.

Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż wnioskodawcy otrzymali od pracodawcy ogródek przydomowy w związku z zatrudnieniem, a zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla oceny rodzaju posiadania ma znaczenie czy posiadacz objął rzecz w posiadania z woli właściciela i na zasadach przez niego określonych czy też niezależnie od woli właściciela. Objęcie nieruchomości w posiadanie w zakresie określonym i tolerowanym przez właściciela jest posiadaniem zależnym, choćby posiadacza z właścicielem nie łączył stosunek prawny. Wnioskodawcy uznawali niewątpliwie, że przydzielony im ogródek oraz użytkowany przez nich obszar do niego przyległy pozostaje w ich posiadaniu zależnym, skoro dokonali jego wykupu i zorientowali się wówczas, że uprawiają większy obszar niż przydzielona im działka pracownicza.

Wobec powyższego należało uznać, iż z powodu braku przesłanek do zasiedzenia nieruchomości wniosek podlega oddaleniu.

O kosztach postępowania sąd orzekł na podstawie art. 520 §1 kpc zgodnie z którym, każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

sędzia

Wioletta Bąkiewicz-Jakubowska