Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Golubiu-Dobrzyniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2023 roku

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Krzysztof Rogalewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Malinowska-Sobotka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2023 roku w G.-D.

sprawy z powództwa (...) Banku S.A. we W.

przeciwko G. F.

o zapłatę

zasądza od pozwanej G. F. na rzecz powoda (...) Banku S.A. we W. kwotę 28.091,43 zł (dwadzieścia osiem tysięcy dziewięćdziesiąt jeden złotych czterdzieści trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od dnia 24 września 2021 roku do dnia zapłaty,

oddala powództwo w pozostałym zakresie,

zasądza od powoda (...) Banku S.A. we W. na rzecz pozwanej G. F. kwotę 136,38 zł (sto trzydzieści sześć złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami ustawowymi od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty.

sędzia

Krzysztof Rogalewicz

I C 72/22

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. z siedzibą we W. wniósł pozew przeciwko pozwanej G. F. domagając się zapłaty kwoty 49.011,17 złotych, na którą składało się:

- 46.605,93 zł tytułem wymagalnej kwoty kapitału wraz z dalszymi odsetkami liczonymi od dnia 15 września 2021 roku do dnia zapłaty w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, które na dzień wystawienia pozwu (14 września 2021 roku) wynosiły 11,20 %,

- 2.370,31 zł tytułem odsetek umownych i karnych, naliczonych do dnia wystawienia pozwu (14 września 2021 roku), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, zgodnie z art. 481 § 2 kc oraz art. 482 kc liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- 34,93 zł tytułem zryczałtowanej opłaty za pakiet usług bankowych, na obciążenie, którą pozwana wyraziła zgodę w umowie.

Ponadto wniósł o zasądzenia kosztów procesu (pozew - k. 8-9).

W dniu 15 października 2021 roku w sprawie wydano nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (nakaz - k. 31).

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty. Wniosła o umorzenie postępowania. Kwestionowała należyte udokumentowanie roszczenia. Nadto wskazała, iż powód nie dowiódł legitymacji czynnej i biernej oraz nie wykazał istnienia roszczenia co do zasadności i jego wysokości (sprzeciw - k. 33).

W dniu 2 marca 2022 roku wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (nakaz – k. 38).

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty. Wniosła o oddalenie powództwa w całości ewentualnie ze względu na ostrożność procesową, po ustaleniu w sposób niebudzący wątpliwości rzeczywistego zadłużenia wniosła o rozłożenie należności na 200 równych rat. Pozwana wskazała, że postanowienia umowy kredytu zawierają klauzule abuzywne, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszają jej interes, przez co nie wiążą pozwanej. Zdaniem pozwanej powód stosował tze. „rolowanie” kredytów, przez dokonywanie spłaty wcześniejszego kredytu kredytem nowym, przy ponownym obciążeniu prowizją całej kwoty kredytu. Ponadto G. F. ponowiła wniosek o rozłożenie na raty prawidłowo ustalonego zobowiazania i wniosła o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu (sprzeciw – k. 42-55)

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

G. F. w dniu 2 maja 2019 roku zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą we W. w formie pisemnej umowę o kredyt gotówkowy nr (...). Powód udzielił pozwanej, na jej wniosek, kredytu w wysokości 58.402,19 złotych obejmującego:

- środki przeznaczone na cele konsumpcyjne w kwocie 8.400 zł,

- środki przeznaczone na spłatę wcześniejszych zobowiązań finansowych pozwanej wobec banku w kwocie 34.119,58 zł,

- środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia indywidualnego w kwocie 7.442,78 zł,

- środki przeznaczone na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu w kwocie 7.586,44 zł,

środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia assistance w kwocie 842,40 zł,

- środki przeznaczone na sfinansowanie opłaty za wybrany przez pozwaną sposób przekazania środków przeznaczonych na cele konsumpcyjne w kwocie 10,99 zł.

Odsetki z tytułu udzielonego kredytu wyniosły ogółem 18.682,20 zł. W dniu zawarcia umowy kredytu całkowita kwota do zapłaty wynosiła 77.084,39 zł. Pozwana zobowiązała się do spłaty kredytu w 72 miesięcznych ratach w wysokości po 1.075,61 zł, przy czym ostatnia rata to 1.075,36 zł (umowa kredytu – k. 12-15).

W związku z nie dokonywaniem przez G. F. terminowych spłat powód wezwał pozwaną do uregulowania wymagalnych i zaległych wierzytelności wynikających z umowy kredytu z dnia 2 maja 2019 roku, a następnie w dniu 21 lipca 2021 roku wypowiedział umowę kredytu (ostateczne wezwanie do zapłaty - k. 19, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu nr (...) - k. 20).

Pozwana spłaciła łącznie kwotę 23.251,18 złotych, przy czym bank zaliczył 11.798,26 zł jako spłatę kapitału, 7.592,47 odsetek oraz 99,80 innych opłat (zestawienie – k. 77).

Na żądanie sądu powód przedłożył dwa niepodpisane przez strony projekty umów ubezpieczenia, o których mowa w umowie kredytu (k. 133 i k. 134).

Zgodnie z brzmieniem art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Ponieważ pozwana jest konsumentem, zaś kredytodawca przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania kredytów i przy zawieraniu umów posługuje się wzorcami umownymi, dlatego zastosowanie w niniejszej sprawie mają również przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim . Art. 3 ust. 1 tej ustawy wskazuje, że przez umowę o kredyt konsumencki należy rozumieć umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 Kc postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta - art. 385 ¹ § 3 Kc. Niedozwolonymi postanowieniami (klauzulami) umownymi są takie zapisy, które w sposób nieuczciwy kształtują prawa i obowiązki stron umowy, prowadzą do naruszenia stanu równowagi kontraktowej pomiędzy stronami. W wyroku z 14 marca 2013 roku (C-415/11, A. przeciwko C. d'E. de C.) Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że o sprzeczności z zasadami dobrej wiary, które na gruncie prawa europejskiego stanowią odpowiednik „dobrych obyczajów”, można mówić wtedy, gdy postanowienia umowne kształtują rozkład praw i obowiązków w sposób, który nie zostałby zaakceptowany przez strony w toku uczciwie prowadzonych negocjacji.

Sąd zobowiązany jest do badania w postępowaniu czy postanowienia umowy zawartej przez konsumenta z przedsiębiorcą - profesjonalistą w danej dziedzinie kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, a przy stwierdzeniu takiego przypadku uwzględnienia z urzędu sankcji bezskuteczności, bez konieczności podniesienia takiego zarzutu przez konsumenta. Przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 15 marca 1996 r., I CRN 26/96, OSNC 1996, nr 7 -8, poz. 108).

W niniejszej sprawie w ocenie sądu powód nie wykazał, że umowy ubezpieczenia, o których mowa w umowie kredytu w ogóle zostały zawarte, wobec braku podpisów pod nadesłanymi projektami.

W tej sytuacji uznać należy, że powód udzielił pozwanej kredytu w kwocie 8.400 zł przeznaczonego na cele konsumpcyjne oraz kredytu w kwocie 34.119,58 zł na spłatę wcześniejszych zobowiązań finansowych pozwanej wobec powoda, wynikające z poprzednio udzielonego kredytu. Nie ulega wątpliwości, że ten poprzedni kredyt, spłacony kolejnym, był także udzielony ze stosowną prowizją banku. W konsekwencji uznać należy, że bank od tej samej kwoty 34.119,58 zł żąda od pozwanej kolejnej, drugiej prowizji.

W ocenie sądu te postanowienia umowy kredytu w zakresie wysokości prowizji są w istocie niedozwolonymi klauzulami umownymi co do prowizji od kwoty 34.119,58 zł. Należna kwota prowizji w wysokości 15 % mogła być naliczona jedynie od kwoty 8.400 zł – nowego kredytu przeznaczonego na cele konsumpcyjne. Daje to kwotę 1.200 złotych. Zdaniem sądu zapisy umowy kredytu dotyczące pozaodsetkowych kosztów udzielonego kredytu nie wiążą w części pozwanej, co do pozaodsetkowych kosztów udzielonego kredytu, to jest prowizji ponad 15 % sumy faktycznego kredytu. Ustalona w umowie wysokość tych opłat kształtuje obowiązki pozwanej w sposób, przynajmniej w części ponad 1.200 złotych, sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interesy. Należy ją zatem ocenić, w części, jako niedozwolone postanowienia umowne.

W tej sytuacji zobowiązania pozwanej z tytułu udzielonego kredytu to: kwota 34.119,58 zł na spłatę wcześniejszych zobowiązań finansowych pozwanej wobec powoda, kwota 8.400 zł nowego kredytu przeznaczonego na cele konsumpcyjne oraz kwota 1.200 złotych prowizji od tego kredytu, łącznie 43.779,58 zł złotych.

Kwota 43.779,58 zł złotych to 74,96 % kwoty 58.402,19 złotych, to jest kredytu, o którym mowa w omowie kredytu. Od tej kwoty były naliczone odsetki. W konsekwencji wcześniejszych ustaleń uznać należy, że odsetki ponad 74,96 %, czyli 25,04 %, to odsetki nienależne.

W. banku pozwana spłaciła łącznie kwotę 23.251,18 złotych, przy czym bank zaliczył 11.798,26 zł jako spłatę kapitału, 7.592,47 odsetek oraz 99,80 innych opłat. Przy przyjęciu, że odsetki ponad 74,96 % to odsetki nienależne, kwota należnych odsetek to 5.691,32 zł. Pozostała kwota 25,04 % odsetek powiększa kwotę spłaconego kapitału, która wynosi 17.559,86 zł (23.251,18 zł minus 5.691,32 zł), który spłaciła pozwana.

Powód żądał zapłaty kwoty 49.011,17 złotych, na którą składało się: 46.605,93 zł kapitału, 2.370,31 zł tytułem odsetek umownych i karnych, naliczonych do dnia wystawienia pozwu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz 34,93 zł tytułem opłaty za pakiet usług bankowych.

Jak już wskazano wyżej zasadnym jest jedynie żądanie banku:

- w zakresie kapitału w kwocie 43.779,58 zł złotych pomniejszonej o spłacony kapitał w kwocie 17.559,86 zł co daje kwotę 26.219,72 złotych,

- w zakresie odsetek 74,96 % od żądanych odsetek w kwocie 2.370,31 zł to jest 1.776,78 zł,

- opłata w kwocie 34,93 zł,

łącznie 28.091,43 złotych.

Dlatego sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 28.091,43 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie poczynając od dnia 24 września 2021 roku do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Pozwana wniosła o rozłożenie zasądzonego swiadczenia na raty. Zgodnie z treścią art. 320 Kpc sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Wykazanie takich okoliczności należało do pozwanej, reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika. G. F. w żąden sposób nie wykazała, że mamy do czynienia ze szczególnie uzasadnionym wypadkiem dającym podstawy do rozłożenia zasądzonego swiadczenia na raty.

Przy rozstrzygnięciu o kosztach procesu sąd, po zastosowaniu art. 98 § 1 i 3 Kpc oraz art. 100 Kpc, zasądził od powoda (...) Banku S.A. we W. na rzecz pozwanej G. F. kwotę 136,38 zł.

Powód wygrał sprawę w 57,2 %, a pozwana w 47,8 %. Na koszty powoda składa się opłata od pozwu 2.451,00 zł wraz z opłatą pełnomocnictwa 17 złotych, łącznie 2.468,00 złotych z czego 57,2% to kwota 1.411,70 zł.

Natomiast koszty pozwanej to koszty zastępstwa pełnomocnika 3.600,00 złotych i opłaty za pełnomocnictwo 17 złotych łącznie 3.617,00 zł z czego 47,8% to kwota 1.548,08 zł.

sędzia

Krzysztof Rogalewicz